Samenvatting
41e International Film Festival Rotterdam 25 januari – 5 februari 2012 PERSBERICHT 12 januari 2012 IFFR eert Finse filmmaker, filmhistoricus en festivaldirecteur Peter von Bagh Het International Film Festival Rotterdam 2012 brengt een eerbetoon aan Peter von Bagh met de vertoning van een deel van zijn oeuvre, vergezeld van drie zeldzame klassiekers uit de Finse filmhistorie die van essentieel belang zijn in diens werk. Het hommag-programma, waarbij Peter von Bagh aanwezig zal zijn, maakt deel uit van IFFR’s hoofdprogramma Signals. Met een oeuvre van toch meer dan vijftig films is Peter von Bagh waarschijnlijk toch bekender in zijn andere hoedanigheden: als auteur van meer dan twintig boeken, als televisiepresentator, als artistiek directeur van het Midnight Sun Festival in Sodankyla dat hij samen met de Kaurismäki-broers in 1986 oprichtte, en ook van Il Cinema Ritrovato, Bologna, sinds 2001. Hij is tevens hoofdredacteur, sinds 1971, van het tijdschrift 'Filmihullu' en doceert filmgeschiedenis aan de Universiteit van de Kunsten in Helsinki. Von Baghs films gaan doorgaans over de Finse geschiedenis, maar zijn nooit simpele geschiedenislessen. IFFR presenteert elf lange films en vier korte films van Von Bagh waaronder KREIVI (THE COUNT, 1971), zijn speelfilmdebuut en tevens enige fictiewerk, en zijn jongste film LASTUJA – TAITEILIJASUVUN VUOSISATA (SPLINTERS - A CENTURY OF AN ARTISTIC FAMILY, 2011) over een familie met de trekken van een compleet land. Finlands moeizame pad naar de onafhankelijkheid, zijn ontwikkeling van een armoedige landbouwnatie tot een hoogstaand voorbeeld van vooruitgang en liberalism gezien door drie generaties van de familie Ahos, pioniers op het gebied van, onder meer, cinema, literatuur en schilderkunst. De selectie omvat verder de tweede film die Von Bagh recentelijk voltooide: MIKKO NISKANEN - OHJAAJA MATKALLA IHMISEKSI (THE STORY OF MIKKO NISKANEN, 2010), zijn portret van de legendarische Finse filmmaker, een onterecht onbekende maestro van de wereldcinema en tevens de schets van de worstelingen en twijfels van een typisch 20e-eeuws persoon. IFFR is ook verheugd om in dit verband de internationale première te vertonen van de oorspronkelijke versie van Mikko Niskanens meesterwerk KAHDEKSAN SURMANLUOTIA (EIGHT DEADLY SHOTS, 1972), oorspronkelijk geproduceerd als TV-serie gebaseerd op een zekere Tauno Veikko Pasanen die vier politieagenten doodschoot, met Niskanen zelf in de hoofdrol. Het programma Signals: Peter von Bagh is samengesteld door gastprogrammeur Olaf Möller. Het programma onderdeel Signals ontvangt een substantiële bijdrage van SNS REAAL Fonds. De Signals zijn, vanwege hun actuele en agenderende karakter, van groot belang voor de onderscheiding van het IFFR ten opzichte van andere festivals, zowel nationaal als internationaal. Met een algemene programma bijdrage ten behoeve van de Signals, maakt SNS REAAL Fonds het mogelijk dat het IFFR de kwaliteit en ontwikkeling van de Signals kan waarborgen. Het IFFR kan op deze manier ook in 2012 het publiek blijven bedienen van vernieuwende programma's die interessante spanningsvelden tussen film en filmgerelateerde kunst aansnijden. Het 41e International Film Festival Rotterdam heeft plaats van 25 januari tot en met 5 februari 2012. Het festivalprogramma is onderverdeeld in de secties Bright Future (nieuw werk van beginnende filmmakers inclusief de Tiger Awards Competities voor lange en korte films), Spectrum (nieuwe films van bekende en/of ervaren regisseurs inclusief het korte filmprogramma Spectrum: Shorts) en Signals (retrospectieven en filmprogramma’s rond actuele of historische thema’s). Donderdag 19 januari verschijnt het complete festivalprogramma als bijlage bij de Volkskrant, op www.filmfestivalrotterdam.com en als app voor iPhone en Android. Vrijdagavond 20 januari start om 20:00 uur de online ticketverkoop. Voor Tiger Friends en Unlimited Pas-houders start de online kaartverkoop een dag vóór de reguliere verkoop, op donderdag 19 januari om 20:00 uur. Officiële festivalwebsite: www.filmfestivalrotterdam.com, volg het festival ook via Facebook, YouTube en Twitter. Signals: Peter von Bagh, filmoverzicht: Lange films LASTUJA – TAITEILIJASUVUN VUOSISATA (SPLINTERS - A CENTURY OF AN ARTISTIC FAMILY) Finland, 2011, 74’ De geschiedenis van een eeuw van ontwikkeling, van het opkomend Finse nationalisme onder het tsaristische Rusland tot de hoogtijdagen van het naoorlogse liberalisme, toen Scandinavië in Europa hip was bij gematigd links. Een mijmering over geheugen en erfgoed. MIKKO NISKANEN - OHJAAJA MATKALLA IHMISEKSI (THE STORY OF MIKKO NISKANEN) Finland, 2010, 178’ Portret van een geplaagd genie dat zijn weg in het leven zoekt. Deze documentaire over een te weinig bekende meester van de wereldcinema is tevens een grootse schets van de kenmerkende worstelingen en twijfels van de 20e-eeuwse mens. In Signals: Peter von Bagh vertoont het IFFR ook Niskanen’s EIGHT DEADLY SHOTS. SODANKYLÄ IKUISESTI. ELOKUVAN VUOSISATA (SODANKYLÄ FOREVER: THE CENTURY OF CINEMA) Finland, 2010, 90’ Al sinds 1969 vertonen en bediscussiëren de grootmeesters van de cinema hun films op het legendarische Midnight Sun Film Festival. Met een selectie uit meerdere honderden uren opnamen van deze gesprekken creëerde Von Bagh een hemels symposium over cinema als de fatsoenlijkste manier van leven. HELSINKI, IKUISESTI (HELSINKI FOREVER) Finland, 2008, 74’ Helsinki, vu par Peter von Bagh: een blik op de Finse hoofdstad door de eeuwen heen, opgebouwd uit beelden en geluiden uit talloze films, journaals en liedjes. Een verbijsterende prestatie - een epos over herwonnen en opnieuw verloren tijd. MIES VARJOSSA (MAN IN THE SHADOWS) Co-Directors: Elina Katainen & Iikka Vehkalahti) Finland, 1994, 165’ Otto Wille Kuusinen - communist, verrader, politiek overlever - is een van de meest omstreden figuren in de Finse geschiedenis. Dit is Von Baghs meest journalistieke werk: een studie over alledaagse corruptie, waarin iemands ziel verpletterd wordt. VUOSI 1939 (THE YEAR 1939) Finland, 1993, 107’ In 1939 bereidde Finland zich voor op de Olympische Spelen in Helsinki van 1940, die niet door zouden gaan, en op een oorlog, die wel doorging. Een collage van een moment dat is opgebouwd uit louter extremen. Een diepzinnige mijmering over twijfel, verdriet en hopen tegen beter weten in. VIIMEINEN KESÄ 1944 (LAST SUMMER 1944) Finland, 1992, 105’ Een onderdompeling in de laatste trage en gruwelijke maanden van WO2 in Finland. Een fuga van stugge, droeve, vertwijfelde, gekwelde gezichten, bekentenissen en oratorische omwegen, een in memoriam voor verdwenen tijd en mensen. Een meesterwerk van audiovisuele orale overlevering. VUOSI 1952 (THE YEAR 1952) Finland, 1980, 120’ In 1952 vonden dan eindelijk de Zomerspelen plaats in Helsinki, wat het startsein vormde voor de naoorlogse wederopstanding van het land. Het was in vele opzichten een goed jaar. Als filmcollage is dit een meesterwerk, met een verrassende souplesse en opgewektheid. SINITAIVAS – MATKA MUISTOJEN MAISEMAAN (BLUE SKY - JOURNEY INTO THE LAND OF MEMORIES) Finland, 1978, 71’ De danstent als het centrum van maatschappelijk leven, met de Finse tango als de sleutel naar het collectieve onbewuste - het droomleven van de natie. Een zeldzaam en eerlijk eerbetoon aan de populaire cultuur. Oprecht ontroerend. PAAVO NURMI – MIES JA AIKA (PAAVO NURMI - THE MAN AND HIS TIMES) Co-Director: Markku Koski Finland, 1978, 61’ Sportlegende Paavo Nurmi is onder Finnen nog altijd heel bekend. Voor Finland was Nurmi een ideaalbeeld, de belichaming van de ziel van het land - inclusief de tekortkomingen. Een rigoureus gecomponeerde hoogmis voor een onaangepast boegbeeld. KREIVI (THE COUNT) Finland, 1971, 92’ Portret van een echte zwendelaar - gespeeld door zichzelf! Von Baghs eerste lange speelfilm is een woeste mix van feit en fictie, van documentairescènes en uitbundige reconstructies van vermeende ware gebeurtenissen, vol schuine humor en voortgestuwd door een welwillende kijk op de mensheid. Een ware ontdekking! Korte films AJAN DRAMA (DRAMA OF TIME) Finland, 1986, 15’ Een korte verhandeling over de tijd, naar aanleiding van een gijzelingsdrama dat eindigde in bloedvergieten. Een fijne proeve van filosofie in film. FAARAOIDEN MAA (LAND OF THE PHARAOHS) Finland, 1988, 29’ Aanblikken en deuntjes van het naoorlogse Finland, doorspekt met citaten uit Mika Waltari’s klassieke boek Sinuhe egyptiläinen (1945). Een verbijsterend staaltje geschiedenis lezen - in meerdere betekenissen. PÄIVÄ KARL MARXIN HAUDALLA (A DAY AT KARL MARX'S GRAVE) Finland, 1983, 16’ Mensen uit zo’n twintig landen komen honderd jaar na de dood van Karl Marx bijeen bij het graf van de filosoof op de begraafplaats Highgate in Londen. De naam 'Marx' staat voor de hoop die gedeeld wordt door mensen over de hele wereld. Prachtige verhandeling over hoop. OLAVI VIRTA Finland, 1972, 30’ Olavi Virta, Finlands beste tangozanger, als een oude, verdwaasde, eenzame man. De tijd als de grote gelijkmaker, in al z’n norse meedogenloosheid. POCKPICKET ELI KATKELMIA HELSINKILAISEN PORVARISNUOREN ELÄMÄSTÄ (POCKPICKET - RECOLLECTIONS OF A HELSINKI BOURGEOIS YOUTH) Co-Director: Pertti Maisala Finland, 1968, 18’ Bresson op z’n kop. De radeloze rijken steken geld in de zakken van de armen. Hilarisch en op een perverse manier politiek schrijnend. Films van andere filmmakers: KAHDEKSAN SURMANLUOTIA (EIGHT DEADLY SHOTS) by Mikko Niskanen Finland, 1972, 316’ Een arme keuterboer zit op zwart zaad. Er vloeit bloed, niet uit kwaadaardigheid maar uit wanhoop. Een rauw portret van verloedering en ontbering. Van een geweld en grootsheid die aan Emile Zola doen denken, nu te zien in de zeer zeldzame, ruim vijf uur durende originele versie. De beste Finse film aller tijden. SF- PARAATI by Yrjö Norta Finland, 1939, 86’ Een muzikale komedie over een zingende taxichauffeur en een zingende toeristengids in Helsinki. Wie aandachtig kijkt, ziet alle tegenstrijdigheden en problemen van Finland in een tijd van grote nood. Een röntgenfoto van een tijdperk en een ware favoriet van Von Bagh. RUUSUJEN AIKA (A TIME OF ROSES) by Risto Jarva Finland, 1969, 108’ In 2012 wil een historicus/kunstenaar het leven reconstrueren van een losbandige vrouw uit de jaren zeventig. Hij verdwaalt in zijn zelfgemaakte spiegelpaleis. Het is best eng deze film nu te zien. In 1969 verbeeldde hij een dystopie; nu herkennen we ons eigen dagelijks leven. Een ondergewaardeerd juweeltje. (Einde persbericht) Persinformatie: IFFR Press Office, Bert-Jan Zoet / Nancy van Oorschot [email protected], +31 10 8909090